Terleme ve kusma neden olur, hangi durumlarda görülür?

Terleme ve kusma, vücudun çeşitli durumlarda verdiği doğal tepkilerdir. Bu semptomlar genellikle geçici olmakla birlikte, bazen altta yatan ciddi bir sağlık sorununun işareti olabilir. İşte terleme ve kusmanın yaygın nedenleri ve hangi durumlarda ortaya çıktıkları:

Terleme, vücudun sıcaklık düzenleme mekanizmasının bir parçasıdır ve aşağıdaki durumlarda sıkça görülür:

• Fiziksel aktivite: Egzersiz sırasında vücut ısısı artar ve terleme yoluyla bu ısı dengelenir.
• Sıcak ortamlar: Yüksek sıcaklık veya nem, terlemeyi tetikleyerek vücudu serinletmeye çalışır.
• Stres ve kaygı: Duygusal gerilim, sempatik sinir sistemini harekete geçirerek terlemeye neden olur.
• Enfeksiyonlar: Ateşli hastalıklarda (grip, soğuk algınlığı gibi) vücut, patojenlerle savaşırken terleme görülebilir.
• Hormonal değişiklikler: Menopoz, gebelik veya tiroid problemleri gibi durumlar terlemeyi artırabilir.
• İlaç yan etkileri: Bazı ilaçlar (örneğin, antidepresanlar) terlemeyi tetikleyebilir.
• Kronik hastalıklar: Diyabet, kalp hastalıkları veya otoimmün bozukluklar terlemeye yol açabilir.

Kusma, mide içeriğinin istem dışı ağızdan dışarı atılmasıdır ve genellikle vücudun zararlı maddelerden kurtulma çabasıdır. Yaygın nedenleri şunlardır:

• Gastrointestinal enfeksiyonlar: Virüsler veya bakteriler (norovirüs, salmonella gibi) mide-bağırsak iltihabına neden olarak kusmaya yol açar.
• Gıda zehirlenmesi: Bozulmuş veya kontamine gıdaların tüketilmesi, vücudun savunma mekanizması olarak kusmayı tetikler.
• Gebelik: Sabah bulantıları olarak bilinen durum, özellikle ilk trimesterde sık görülür.
• İlaç yan etkileri: Kemoterapi ilaçları veya bazı ağrı kesiciler mideyi tahriş edebilir.
• İç kulak problemleri: Vertigo veya hareket hastalığı, denge kaybına bağlı kusmaya neden olabilir.
• Migren: Şiddetli baş ağrıları, bulantı ve kusmayı beraberinde getirebilir.
• Stres ve anksiyete: Yoğun duygusal durumlar, mide-bağırsak sistemini etkileyerek kusmaya yol açabilir.
• Alkol veya toksin maruziyeti: Vücut, alkol veya zehirli maddeleri atmak için kusma refleksini kullanır.
• Ciddi tıbbi durumlar: Apandisit, bağırsak tıkanıklığı veya beyin hasarı gibi acil durumlar kusma ile kendini gösterebilir.

Bazı durumlarda terleme ve kusma aynı anda ortaya çıkabilir. Bu genellikle vücudun ciddi bir stres altında olduğunu gösterir:

• Ağır enfeksiyonlar: Sepsis veya ciddi gıda zehirlenmelerinde ateş, terleme ve kusma bir arada görülebilir.
• Kalp krizi: Göğüs ağrısı, nefes darlığı, soğuk terleme ve kusma gibi semptomlar acil tıbbi müdahale gerektirir.
• Şiddetli ağrı: Travma veya akut hastalıklarda, ağrıya tepki olarak terleme ve kusma oluşabilir.
• Düşük kan şekeri (hipoglisemi): Özellikle diyabet hastalarında, terleme, titreme ve kusma görülebilir.

Eğer terleme ve kusma şiddetliyse, uzun sürüyorsa veya baş dönmesi, şiddetli ağrı gibi ek semptomlarla birlikteyse, derhal bir sağlık uzmanına başvurulmalıdır. Bu belirtiler, dehidrasyon veya ciddi bir hastalığın işareti olabilir.